05 Mayıs 2011

Bir pedalın anatomisi : Stratmans Fuzzover.

Bitmiş Ürünümüz.

Herkese merhabalar!

Bu blogda ilk tanıtacagım pedal www.gitarpedal.net forumundan tanıdığım Serkan(stratman ) a yaptıgım overdrive fuzz pedalı. 

Öncelikli olarak pedalın hikayesini anlatmaya çalışacağım; 

Pedal Serkan'ın piyasadaki fuzz pedallarından sıkılıp yeni arayışlar içinde yeni bir pedal yaptırma düşüncesi ile tasarlanmaya başlandı. Tasarım sürecinde Serkan normal klasik fuzz yerine daha agresif biraz daha gainli ama kompress olmayan ayrıca çok yönlü kullanım için bir adet mini switch ile ton yelpazesinin geliştirilebildigi bir pedal tasarlamamı istedi. Pedalı tasarlarken hiçbir devreden esinlenmemek prensibim oldugu için pedalı silbaştan tasarım yaparak oluşturmaya başladım ...

Gerisini adım adım inceleyelim;

Bilindiği üzere normal fuzz-face 2 stage Voltage feedback amplifikasyon katından oluşur. Bu drive seviyesini bir üst lige taşımanın en güzel yolu bir stage daha fazlasını kullanmak düşüncesiyle 3 stage bir drive tasarladım. 
Pedalda silikon transistörlerin ve germanyum transistörlerin avantajlı özelliklerini kullanma amacıyla karışık bir devre düzeni uyguladum. Hybrid tasarım olarak gördügüm bu devrede ilk stage de NPN silikon 2. ve 3. stage lerde Nos NPN germanyum transistörler kullandım. 

Devre Breadbordda tasarlanırken.

Basılmış - Aside atılmış - yollarına kalay kaplama yapılmış PCB
Breadbord da tasarladıgım pedal için sinyal jeneratörü ve osiloskopla sinyalin kırılma karakterini inceledikten sonra pedalın devresini kayıt altına almak ve pcb sini tasarlamak için bilgisayarda cizime başladım.Çizimin ardından gerekli eleman footprintlerini programa girerek pcb sini cizdim ve standard presedürle pcb yi bastım .
Pcb si tamam olan projem için kutu seçimini 120x100x35 mm lik aliminyum kutudan yana kullandım. parça kalitesi yapılan emeğe ve harcanan vakite değmesi açısından 1. kalite olarak seçildi. Kutu ham halde ve parçalar kotrol için teker teker kontrol edilmek üzere masaya dizildi. 
Parçalar. Alpha potansiyometreler Neutrik Jacklar.vb. 
Dirençler vb. küçük parçalar sonradan ayarlanarak liste kontrol edildi ve pedalın yapımı için kutu toz boya yapılmak üzere boyacının yolunu tuttu.
O sırada tabiki boş durulmadı. Devre bordu  doldurulmaya potansiyometreler ve bunlara geçirilecek potansiyometre düğmeleri seçildi , burda Serkanında isteğiyle büyük boy potansiyometre(24mm) ve potansiyometre düğmeleri kullanıldı.Panel tasarlanmasıyla Serkanın görüşleri alınması için modellendi. 
Panelin Modellenmiş hali.

Panel tasarımında pedalın estetiksel açıdanda güzelliği için ucuz sticker yerine aliminyum plaka üzerine baskı uygulandı.
Panelin Basılmış yapıştırmaya hazır hali.

Önce köşeleri kutu formuna birebir uyacak şekilde 5 mm daireler şeklinde güzelce alındıktan sonra bu baskı zamanla çıkmayan kenarından açılmayak şekilde kutu üzerine sıkıca yapıştırıldı. 
Panelin köşeleri alınmış ve kutu üstüne yapışmış hali. 
 Yapıştırılma sonrasında 1 gün agırlıkla preslenen kutu sonunda kullanım için bütün delikleri nizami şekilde açılarak temizlendi ve devre bordu için beklemeye alındı. 

Devre bordu güzelce hazırlandıktan sonra ilk malzemeler yerleştirilmeye başlandı. 

PCB ye dirençler ve kapasitörler takılmış halde.
 önce dirençler kondansatörler sonrada trimpotlar yerleştirilerek lehimlendi. Transistörlerin bacakları kısa bırakılacağı için soketli sistem yapmak daha mantıklı ve güvenli olacaktı ve yapım sonrası transistör deneme imkanına  sahip olacaktık. Her transistör için soketleri ayarlayıp yerine monte ettim.
Pcb tamamlanmış halde.

Sonra sıra pedalın iç aksamını yerleştrimeye geldi. 3PDT switch ,potlar , Jacklar , Led , Led yuvası , Dc girişi , pil soketi vb. malzemeler kutuda ilgili deliklere sokulup sıkıştırıldılar . Led daha önceden direnci + bacagına lehimlenip ayarlandıktan sonra bezelinde yerine sokuldu.
Kutu içi iş yapalım artık.
  Sonrasında jacklar standard Bypass sistemiyle switche baglandı . Led anahtarlaması yapıldı ve yerine sabitlendi. Devre bordu pot vb. baglantı kablaları lehimlendikten sonra yerine yerleştirilerek baglantılar için
kablo boyları ayarlandı. 
Ledin - bacagını bagladık
Led ve Jacklar switche bağlandı.
Devre bordu da switche bağlandı.
Kutu içi montaj işin en can alıcı kısımı olmakta genellikle . İşin ustalığı kutu içinde görücüye cıkmakta . Kutu içi düzeni kabloların yerleştirilmesi lehim kalitesi gibi. Dışardan kotarılmış bazı pedallar içine bakıldığında çok kötü sahnelerle karşılaşıyoruz.Kişinin ustalığı onu yapıyorum bunu yapıyorum şöyle modladıgım böyle modladığım gibi laflarla değil gerçekten sıfırdan oluşturulan işleri şalgam - şarap farkı gibi ortaya koymaktır. Neyse bukadar serzeniş sonrasında işe dönelim.Sırada ara baglantılar toprakların lehimlenmesi gelmekte bu iştede düzen önem taşımakta. loop oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.

Güç sistemi ve topraklar baglanıyor. Jumperlarda tamam..
 En son aşamamız potların bağlanması olmakta burda dikkat edilmesi gereken düzen tertibi bozmadan kabloları yerleştirmek devre bordunu güzelce sabitlerken serviz için gerekli açıklıklarıda bırakmaktır. Bunlarıda tamamladıktan sonra son aşamaya geçmek için son bir göz atma yapacagız.

Biraz dagınıklıklar düzenlenmeli.
 Bütün lehimler bitmiş ama iş bitmedi şimdi kabloları güzelce düzenleyecegiz ve pedalı kapatmadan transistörleri takıp biaslarını yapacagız. sonra benchte test ardındanda anfide bir saatlik bolca ton testi yapılacak.Kapatılan kutu güzelce temizlenip sahibine doğru yola çıkacak. Bitmiş ürüne bir bakalım ;


 Bitmiş ürün çokça içime sinmişti . Umarım bu yazıda sizin hoşunuza gider..

Birde Videosunu ekleyelim. Kayıt tiz olmakla beraber gain seviyesini gösterme amaçlıdır.

Serkanın pedalını aldıktan sonraki yorumu :
"Pedalın Hikâyesi: Kısaca bahsetmek gerekirse benim aklımda bir fuzz pedalı mevcuttu. Ancak bakıldığında standart fuzz pedalları tonal açıdan istediğim esneklikte olmadıkları gibi istediğim tonu daoğrudan vermekte de zorlanıyorlardı. Uzun uzadıya denediklerim arasında yeni Boss fuzzlar, ADD yapımı olanlar, eski Dunlop Jimi Hendrix System fuzzları ve analogman Sun Face var. Sadece analogman aklımda olana çok yaklaşmasa da orijinale en yakın olduğundan koleksiyona katmıştım. Diğerleri ya iddia ettikleri pedalın uzağından bile geçemiyorlardı ne de testere gibi bir ton harici bir şey verebiliyorlardı. Bu sırada sağolsun Emin Eşref ’e bana bir fuzz yapması konusunda bir teklifte bulundum. Gerek onun gerekse benim yoğunluğumuz sebebiyle bir süre ilerleyemedik ancak tarif edebildiğim kadarıyla bir şeyleri anlattım ve yukarıda resmini gördüğünüz pedal ortaya çıktı.

Özellikler: Pedalı tarif ederken aslında aklımda tek bir fuzz tonu vardı ve başka bir özellik yoktu. İstediğim aslında fuzz karakterini koruyan ancak özellikle baslarda o kadar dağınık olmayan bir pedaldı. Daha önce uzun süre vintage rat ve rat2 gibi pedalları kullandığımdan bunları referan s gösterdim ancak rat pedalı referans alırsan istediğim işin daha fuzz tarafında olmasıydı. Konuşurken pedalın üzerine eklenecek switchlerle değişik tonlar elde edilebilir olmasının işime geleceğini belirtince resimde görünen fuzz/overdirve switchi ortaya çıktı.

Pedalda 3 tane kontrol var. Bunlar özellikle büyük knoblar ve büyük boy potlar kullanıldı. İçinin resmini koymayacağım ancak kullanılan malzeme kalitesi ve işçilik gerçekten üst düzeyde. Bunu elektronik deneyimime değil elimdeki “butik” pedalların genel düzenine bakarak söyleyebiliyorum. Genel görünüm herhangi bir butik pedal üreticisinden alacağınız bir pedaldan farklı değil. Büyük knobların bana göre en büyük artısı ayağınızla hiç eğilmeden kolayca ayarlanabilmeleri. Tam göbekli adam işi yani 
Bu arada pedal true bypass.
Pedal pil ve adaptörle çalışabiliyor ( sun face sadece pilli bu arada). Kutusu 12x10x3 ebatlarında. Gayet kaliteli bir şekilde siyaha boyanmış. Üstte yer alan yapıştırma alüminyum kısmın dizaynı ise Eşref’e ait. Yapım başlamadan dizaynı bana gönderdi. Hoşuma gittiğinden müdahale etmedim ( ki epey bir opsiyonum vardı. Hem renk hem de grafikler açısından). Pedalın dizayn taslaklarından hiçbir farkı yok bu arada eklemeden edemeyeceğim. Led sarı renkli. O da ayrı bir orijinallik katıyor.
Pedalın altında kapak 4 vida ile tutturuluyor ve pili bu şekilde değiştirebiliyorsunuz. 4 tane ayağı Eşref ayrıca gönderdi. Birkaç gün yapıştırmadım ama sonra vazgeçtim ve yapıştırdım. Kaymayı ve çizilmeyi önleyen gayet güzel ayaklar.

Ses/Ton: Pedalın 2 modu var. Birincisi fuzz modu. Tam istediğim gibi kesinlikel cartlak olmayan (silikon fuzzlarda olduğu gibi) ve basları deli toplu bir tonu var. Diğer mod olan overdrive modunda ise dağınık olan drive toparlanarak rat benzeri bir havaya bürünüyor. Basslar daha net gelmeye başlıyor. Genelde pedallarda “kullanılabilir” bir ton aranır ancak bu pedalın her iki modunda da “kullanılamayacak” bir ton aradım ama bulamadım. Her durumda karakterini ortaya koyan ve ben buradayım diyen bir pedal. Bu arada yukarıdaki kayıt hakikaten tiz olmuş. Pedal daha tok bir tona sahip ancak birçok overdrive pedalından daha net.
Tone potu saat 9-10 civarında boğukluğu alıyor ve bana göre 11 civarı tam “sweet spot”. Bu düğme aslında diğer pedallarımda da çok oynamadığım ve bir kez güzel bir nokta bulunca pek değiştirmediğim bir düğme.

Level düğmesi ise genelde saat 9-10 civarında zira pedalın hayvan gibi bir çıkışı var. Bu kadarı yetiyor açıkçası.
Bu arada pedalın içinde 2 adet trimpot var. Bunlar gerçekten pedalın tüm karakterini değiştiren potlar. Buradan yapılacak ayarlarla pedal clean bosst pedalından yırtıcı drivelara sahip bir distortion pedalına dönüşebiliyor. Bir süre bu trimpotlarla oynayarak çaldım ve en iyi ayarın pedalın geldiği ayarlar olduğuna kanaat getirerek kapağı kapadım. Ancak bu gerçekten çok iyi bir özellik ve gitar jargonunda “versatil” diye sağa sola yazılan bir sıfat varsa bu pedal sonuna kadar versatil. O kadar söylüyorum.
 Pedalı ağırlıklı olarak strat, tele ve prs custom 24 ile denedim. Özelikle Tele ile çok hoş tonlar aldım, zira bu gitar resmen pedal ve ampli seçiyor. Bu arada ampli demişken modeli Laney Lionheart ( 12’’ hoparlörlü 5 watt, El34 lambalı combo olanlarından)"


Orjinal forum linki



Buraya kadar sabrettiğiniz için çok teşekkür ederim.